بعد از پیروزی دكتر "حسن روحانی" در انتخابات ریاست جمهوری ایران، شاهد اشتیاق كشورهای اروپایی برای بهبود روابط با این كشور بودیم. برای تحلیل دقیق تر اشتیاق كشورهای غربی در این رابطه، طی گفت و گوی اختصاصی ال اچ وی نیوز با دكتر "حسن لاسجردی" از اساتید دانشكده مطالعات جهان و فعالان رسانه ای، به بحث پرداخته ایم.

 LHVnews بعد از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری، شاهد ابراز تمایل كشورهای غربی به ویژه فرانسه و انگلیس برای تعامل بیشتر با كشور ایران بودیم. برای مثال وزیر امور خارجه و رئیس جمهور فرانسه، از حضور ایران در مذاكرات ژنو دو استقبال كردند. یا در روزهای اخیر، نخست وزیر انگلیس از لزوم بهبود روابط لندن و تهران سخن گفت. شما این تغییر رویه كشورهای غربی را چگونه ارزیابی می كنید؟

لاسجردی: موضوع تحولات سیاسی در ایران و چراغ های سبز و قرمز و زردی كه اروپایی ها به تهران می دهند، تابع متغیرهای سیاسی، اقتصادی و بین المللی است؛ بدان معنا كه آن ها علاقه مند به رابطه با ایران بوده و بین دو طرف ارتباطاتی وجود دارد. نكته دیگر آن كه اروپایی ها برای حضور موثر در خاور میانه، نیازمند رابطه با بازیگران موثر در منطقه هستند كه البته ایران یكی از آن ها محسوب می شود.

قاره سبز در مجموع به دنبال تغییر و تحول است؛ از همین رو دگرگونی های سیاسی ایجاد شده را در ایران، به عنوان فرصت تلقی می كند تا از طریق آن بتواند به گسترش روابط خود بپردازد.

اروپا به دلیل شناخت از روحانی طی دوران تصدی در شورای امنیت ملی ایران، تحولات در سطح انتخابات و هم چنین گروه های حامی وی، به روحانی به عنوان دوره گذاری كه سختی دوران "احمدی نژاد" را نداشته باشد، نگاه می كند؛ لذا كشورهای اروپایی با چراغ سبز افزایش و بهبود روابط با ایران، حركت می كنند.

 پیام های تبریكی كه از طرف كشورهای اروپایی به مناسبت پیروزی رئیس جمهور جدید در انتخابات صادر شد، نشانگر همین اراده اروپایی ها برای افزایش روابط با ایران است. اما باید به این نكته نیز توجه داشت كه آن ها دارای یك سقف پرواز هستند و نباید بیش از حد روی آن ها حساب باز كرد.


LHVnews؛ با توجه به عملكرد نامناسب كشورهای غربی در گذشته و سوء استفاده از اعتماد ایران، آیا می توان به آن ها اعتماد كرد؟ راه های جلوگیری از سوء استفاده های آتی غرب از رویكرد مثبت تهران چیست؟

لاسجردی: دستگاه دیپلماسی ما برای ارتباط با اروپا، باید در چند سطح كار انجام دهد و سر جمع این فعالیت ها را به عنوان نگاه دیپلماسی خود در نظر بگیرد. نكته اول در این رابطه، سطوح مختلف كشورها در اروپاست. بدون شك ایران در این قاره اولویت هایی دارد و یا با كشورهای مهمی رو به رو است. تهران می تواند سبد این كشورها را از هم جدا كند و از سرریز اختلاف نظر و اختلاف سطح میان آن ها، به نفع خود بهره ببرد.

نكته دوم این كه جمهوری اسلامی ایران می تواند از ظرفیت موجود در اتحادیه اروپا سود بجوید. نكته سوم نیز، بحث ارتباط و یا روابط دو جانبه است.

در مورد اول باید این موضوع را یه یاد داشت كه ارتباط ما با كشورهای مختلف، بر اثر ظرفیت و نیاز است. این امر برای هر كشوری متفاوت می نماید؛ اما به نظر می رسد رابطه تاریخی ایران با اروپا به ویژه كشورهای درجه یك و دو، سطحی از روابط مقبول و روبه گسترش بوده است؛ لذا تمركز ما در اروپا باید بر روی كشورهای درجه یك و دو این قاره متمركز باشد و از پرداختن به كشورهای درجه پایین اجتناب نماییم.

در بحث اتحادیه اروپا اگر بتوانیم از ظرفیت این كشورها استفاده كنیم، می توانیم در اتحادیه اروپا نیز، از رابطه ای منسجم بهره ببریم و در برخی مسائل درجه دو مثل حقوق بشر، مهاجران، آوارگان و مسائلی از این دست، همكاری های خوبی داشته باشیم.

در مورد نكته سوم كه موضوع ارتباط دو جانبه بود، به اعتقاد من اروپا این كشش را دارد كه با آن روابطی با انسجام بر قرار سازیم. بر همین مبنا، نیازمند نوعی دقت عمل در این موضوع هستیم كه این امر از طریق به كارگرفتن دیپلمات های حرفه ای، دست یافتنی خواهد بود.


LHVnews؛ در مورد كشورهای درجه یك و دو باید به روابط آن ها با اسرائیل اشاره كرد. آیا این امر بر ارتباطات آن ها با ایران تاثیر نمی گذارد؟

لاسجردی: كشورهای درجه یك و دو اروپا، با اسرائیل رابطه دارند اما ایران باید به نوعی عمل نماید كه سبد امتیازهای خود را بیشتر سازد. اگر در این میان نیز رقیب دارد، امتیازهای طرف مقابل را كاهش داده و یا از افزایش آن جلوگیری كند.

آن چه مسلم می نماید، رابطه اروپا با اسرائیل خواهد بود. در این مورد باید این موضوع را در نظر داشت زمانی كه ارتباطی با اروپا وجود نداشته باشد، تمام امتیازها در سبد اسرائیل جمع می شود و اروپا نیز به صف مخالفان اضافه می گردد. اما در صورت ارتباط، می توان آن اروپای منسجم را به اروپای دو و یا سه تكه مبدل ساخت.

این همان كاری بود كه ما در دولت های گذشته انجام دادیم؛ اما در دوره احمدی نژاد این گونه نبود. طی آن دوره، همه دشمنان در مقابل ما با یكدیگر متحد شدند و در نتیجه ایران شاهد افزایش فشارها و تحریم ها بود. بنابراین اگر در دیپلماسی هوشمند باشیم و جبهه رقیبان خود را چند تكه كرده و یك رابطه ضابطه مند با آن ها بر قرار نماییم، موفق خواهیم شد فشارهای وارده را بر ایران مدیریت كنیم.


LHVnews؛ نظر به آن كه كشورهای اروپایی در حوزه سیاست خارجی و به ویژه در برخورد با كشورهایی همچون ایران، استقلال نداشته و پیرو سیاست های امریكا هستند، آیا بهبود روابط با قاره سبز، موجب تغییر رویكرد ایالات متحده در قبال تهران می شود؟

لاسجردی: در این كه اروپایی ها در فضای جهان غرب تقسیم شده و در منافع كلان، با امریكایی ها طبقه بندی گشته و جبهه ای به نام جهان غرب را تشكیل می دهند، شكی نیست؛ اما به نظر می رسد اروپایی ها در برخی مسائل، علاقه مند بوده و یا حتی این توانایی را دارند كه مستقل باشند. بر همین اساس باید در سطوح مختلف با غرب وارد صحنه بازی شویم و از حاصل جمع این بازیگری، به نفع خود سود ببریم.

مسائلی همانند تجارت، صلح، حقوق بشر، آوارگان، بحث هایی مثل گردشگری و اقتصاد، تحلیل علوم و فناوری های جدید كه اروپایی ها در آن سررشته دارند و مایل به ارتباط در این حوزه با كشورهای دیگر هستند، می توانند محلی برای تعامل با اروپا در نظر گرفته شوند.

بنابراین ایران باید این نكته را روشن كند كه قصد دارد در چه سطحی با اروپا رابطه داشته باشد؟ آیا در سطح یك، یعنی مباحثی همچون امنیت، روابط استراتژیك و غیره است یا آن كه در مباحث درجه دو می خواهد این روابط ایجاد گردد. در صورت تعیین این موضوع، می توان با اروپا وارد تعامل شد و از این رابطه به عنوان راهی برای كاهش فشارها بر ایران سود جست.